Beschrijving

Wen er maar aan

zal toenmalig directeur van het Stedelijk Museum Schiedam Hans Paalman hebben gedacht toen hij de controversiële Japans-Amerikaanse kunstenares Yayoi Kusama (1929) in november 1967 carte blanche gaf voor de beschildering van een blote Jan Schoonhoven tijdens de opening van de prestigieuze kunstbeurs Balans.

'Wen er maar aan' was ook het standpunt van de Commissie voor het Stedelijk Museum, nadat veertig notabele Schiedammers op hoge toon protesteerden tegen deze 'schokkende' gebeurtenis en 'ontaarde' kunstkoers van het Stedelijk Museum.

In 2023 was de - nu internationaal gelauwerde - Kusama terug in het Stedelijk Museum. En ook de woorden van toen hebben niet aan actualiteit ingeboet. Want, wen er maar aan dat het museum van nu aandacht vraagt voor uitingen en vormen die vreemd zijn aan onze vertrouwde kunsthistorische kaders.

Wen er maar aan dat andere culturen, samenlevingsvormen en maatschappelijke opvattingen hun plaats zullen opeisen en wen er maar aan dat ook onze visies op onze vaderlandse en plaatselijke geschiedenis een ander licht zullen laten zien.

Precies zoals Schiedam in de jaren 1960-70 moest wennen aan provo en de oranjevrijstaat, aan gastarbeiders, aan de kraakbeweging als maatschappelijk verschijnsel, aan het argeloos optimisme van de flowerpower en aan burgerlijk verzet.

Diversiteit is de rode draad in het Historisch Jaarboek

2023. Terwijl de scheepsnieuwbouw en scheepsreparatie verloren gingen als motor van de lokale economie, groeide Schiedam uit tot mondiale speler op het gebied van offshore techniek en bouw van gespecialiseerde vaardigen op dit gebied.

10 november 1944 staat in het collectieve geheugen van Rotterdam en Schiedam gegrift als datum waarop naar schatting 52.000 mannen in de leeftijd van 17 tot 40 jaar als dwangarbeiders naar Duitsland werden weggevoerd. Onder hen zo'n 5.000 Schiedammers.

Het gemeentearchief verzamelt de verhalen van overlevenden.

Ooit had Schiedam aspiraties om het Hollywood der Lage Landen te worden. Het liep helaas anders.

Wel werden hier enkele - nog stomme - speelfilms gedraaid die het in die jaren uitstekend deden. Dit • dankzij de grote populariteit van de hoofdrolpeelster, bedenkster en regisseuse Adrienne Solser.

De vele kilo's wegende transactieregisters van Spiritusmaatschappij Gebr. De Groot werpen een nieuw licht op de ontwikkelingen in de Schiedamse gedistilleerdindustrie van rond het jaar 1900. Het was de bedoeling van grootvader, vader en kleinzoon De Groot dat deze cijfers geheim zouden blijven. Het liep anders. En daardoor weten we heel wat meer over de jeneverstokerij van toen.

Foto: Herbert Behrens, Collectie Nederlands Fotomuseum/ Stedelijk Museum Schiedam.

Op de omslag: Yayoi Kusama beschildert Jan Schoonhoven in het Stedelijk Museum Schiedam, 18 november 1967.

Details