Tekst achterflap

De katholieke theoloog Dirck Volckertszoon Coornhert en de als dissident bekendstaande gereformeerde predikant Herman Herbers werden 450 jaar geleden door vertegenwoordigers van de toenmalige Gereformeerde Kerk voorzien van vele kwalificaties. Hiermee wilden zij hun ongenoegen tot uitdrukking brengen met de geloofsopvattingen van deze theologen. Termen als libertijn, drijfgeest en vrijgeest lijken eerder bedoeld te zijn als scheldwoorden dan dat zij de theologen moesten typeren. Deze vage termen zonder veel inhoud bleven desondanks lange tijd in gebruik om de mannen te etiketteren. Vanaf de negentiende eeuw zijn daar nog begrippen als rationalistisch voor Coornhert en vrijzinning en spiritualistisch voor beiden aan toegevoegd. Deze literatuurstudie beoogt de beeldvorming over Coornhert te doorbreken, vooral door uitspraken van een aantal auteurs te confronteren met de talrijke theologische publicaties van zijn hand. Ook de nog bestaande beeldvorming over Herbers wordt bijgesteld. De geloofsopvattingen van deze verwante geesten worden vervolgens met elkaar vergeleken. Een spreuk op de grafsteen van Herbers in de Sint-Janskerk in Gouda over 'leren sterven' vormt het thema van het slothoofdstuk. Zowel Coornhert als Herbers gingen vrijmoedig hun eigen weg. Coornhert buiten, Herbers binnen de kerk. Beiden verlangden naar een gezuiverde kerk voor iedereen, teruggekeerd tot de apostolische traditie. Hun optimistisch geloof kenmerkt zich door benadrukking van de innerlijke ervaring, naast het vasthouden aan de geloofswaarheden waarvan zij wilden getuigen.

Biografie

Kees Plaizier (1948) studeerde op latere leeftijd Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit, een studie met veel aandacht voor traditie en vernieuwing. Hij studeerde af op de poëzie van de dichter C.O. Jellema. In 2011 verscheen zijn monografie over de predikant Herman Herbers.

Inhoudsopgave

Inleiding 10 1 Dirck Volckertszoon Coornhert 13 2 Coornherts geloofsleven 27 3 Vier eeuwen beeldvorming over Coornhert 63 4 Beeldvorming over Coornhert in deze tijd 97 5 Coornhert en het Statenglas in de Sint-Janskerk in Gouda 153 6 Coornhert en de doopsgezinden 167 7 Herman Herbers 175 8 Een gewezen monnik met een eigen geloofsbelijdenis 191 9 Dominantie in de kerkgeschiedenis 195 10 Ballingschap en spiritualisme in de zestiende eeuw 211 11 19e-eeuwse geschiedschrijving over ‘bijzondere leraren’ 231 12 Coornhert en Herbers: verwante geesten 253 13 Een oude spreuk over ‘leren sterven’ 281 Nabeschouwing 303 Gebruikte bronnen en literatuur 306 Personenregister 316

Details