Tekst achterflap

Wie op zoek is naar de eigen identiteit kan ook het christelijke verleden niet verloochenen. Dit boek tracht deze geschiedenis onder ogen te brengen. Het behandelt het ‘hoe’ (stijlgeschiedenis) en het ‘wat’ (iconografie) van voorstellingen uit eeuwen die in het teken staan van reformatie, revolutie en restauratie. In de zestiende eeuw gaan met de Reformatie de katholieke kerk en protestantse kerken eigen wegen. De Franse Revolutie (1789-1799) betekent een nieuwe breuk. Er ontstaat een seculiere samenleving, de godsdienstige overtuiging wordt voortaan gezien als een persoonlijke aangelegenheid. Na de Revolutie treedt een restauratie- periode in en trachten conservatieve krachten de oude orde te herstellen. Wat betekenen al deze ontwikkelingen voor de verbeelding van het geloof ? Theoloog en kunsthistoricus Peter van Dael gaat in op de verschillen tussen protestantse en katholieke kunst, kijkt naar nieuwe stijlrichtingen die ontstaan met het wegvallen van kerk en hof, behandelt in detail hoe de zelfstandige kunstenaar zich opnieuw laat inspireren door Bijbel en geloof, en hoe de kerk zich via de kunst probeert te revancheren en teruggrijpt op oude motieven.

Biografie

Peter van Dael heeft na studies kunstgeschiedenis, filosofie en theologie, kunstgeschiedenis gedoceerd aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en de Pontificia Università te Rome.

Inhoudsopgave

Woord vooraf 7 1 PROTESTANTSE REFORMATIE 11 Kritiek op beelden 11 De leer en de praktijk in de Republiek 23 Rembrandt 28 2 KATHOLIEKE REFORMATIE 35 Katholieke reacties op de protestanten 35 Contrareformatorische thema’s 47 3 BAROKKE KUNST 57 Maniërisme en barok 57 Karakteristieken van de barok 59 ‘Jezuïetenkunst’ 65 Embleemboeken 76 Bernini en de Sint-Pieter 77 Rubens 84 Spaanssprekende gebieden 90 Barok in schuilkerken 92 4 REVOLUTIE EN RESTAURATIE 101 De Verlichting 101 Van neoclassicisme tot symbolisme 110 5 SCULPTUUR 115 Beelden in kerken 115 De oorsprong van het kwaad 116 Jeanne d’Arc en andere beelden 124 Grafsculptuur 127 6 TWEE BROEDERSCHAPPEN 137 Nazareners 137 Prerafaëlieten 142 7 KERK EN KUNST 153 Kerkelijke schilderkunst in Frankrijk 153 Neostijlen 160 8 SCHILDERIJEN 175 Neoclassicisme 175 Romantiek 176 Academisme 187 Realisme 189 Oriëntalisme 194 Postimpressionisme 196 Symbolisme 203 Tot besluit 217 Noten 223 Bibliografie 232 Overige illustraties 238 Verantwoording 238 Register 239

Details